Bir anne tüm dünyayı değiştirebilir | Zübeyde Hanım: Oğlum kazanmadan gelme

Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım, çok sevdiği oğlu yurt gezisindeyken İzmir'de vefat etti. Kabri, Karşıyaka'da olan Zübeyde hanım ve Mustafa Kemal Atatürk'ün çok özel bir anne-oğul ilişkisi vardı. (Haber: Merih Ak)

Evlat acısını 4 kez yaşayan Zübeyde hanım oğlu Mustafa'ya çok düşkündü.

Mustafa Kemal Atatürk’ün 57 yıllık yaşantısının 41 yılı cephelerde geçti.

Az görüşseler de anne oğul birbirini çok severdi.

Atatürk, en son milli mücadele için Anadolu'ya geçti.

Annesinin İstanbul'daki evinde kardeşi Makbule ve annesi Zübeyde Hanım'la zor bir gece geçirdi.

İzmir Ekonomi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Elçin Yılmaz, o günleri şöyle anlattı:

"- Samsun'a hareket etmeden önce, son gece annesi ve kız kardeşiyle vedalaşmak ister. Sabaha kadar annesi ve kız kardeşiyle konuşur.

- 'Ben vatanı kurtarmaya gideceğim, fakat görevim gizli. Beni merak etme' der. Annesi bunu duyunca fenalaşır. Sabah kız kardeşiyle uğurlarlar.

- Makbule ağlar, gözyaşlarını tutamaz.

Annesi Zübeyde hanım için bu günler çok zor geçti.

Mustafa Kemal, zaman zaman annesini ziyarete giderdi. Ancak bir gün annesine kendisinin iyi olduğunu söylemesi için yaverini yalnız gönderdi.

Doç. Dr. Yılmaz o günleri anlatmaya şöyle devam etti:

"- Mustafa Kemal hakkında bir ferman çıkar. İdam kararı gıyabında idamına karar verilir.

- Bazı söylentiler çıkar. 'Atatürk idam edildi, öldürüldü' diye. Bir gün Mustafa Kemal, bir erini annesine İstanbul'a gönderir.

- Zübeyde hanım, karşısında Mustafa Kemal olmadığını görünce felç geçirir. İddiaların doğru olduğunu düşünür ve rahatsızlığı gittikçe artmaya başlar."

Mustafa Kemal, annesi ve kardeşini sık sık uyarır, yanlış haberlere inanmamalarını ister.

Ama haberler çoğalır.

Milli mücadele döneminde İstanbul'daki evleri sık sık baskına uğrar.

Bunun üzerine Mustafa Kemal annesini önce Adapazarı, ardından da Ankara’ya götürür.

Yılmaz, şöyle devam etti:

"- Büyük taarruz öncesi Mustafa Kemal Ankara'dan ayrılmak zorundadır. Ama bu gizlidir.

- Afyon'a hareket edeceğini kimse bilmez. Üniformasını giyer annesinin yanına gider, annesine 'Çay merasimine gideceğim. Kısa sürede döneceğim beni merak etme' der.

- Zübeyde hanım akıllı bir kadındır. Sen savaşa gidiyorsun der. Atatürk'e bir mektup yazar; 'Çay ziyafetine gittiğini söyledin. Ama cepheye gittiğini biliyorum. Kazanmadan gelme sakın' der.

- Bu mektup Atatürk'ü çok duygulandırır. Büyük Zafer'in kazanılmasında bu mektubun büyük tesiri vardır, 'İşte benim annem budur' der."

Hastalığı döneminde doktorlar Zübeyde hanımın, havasının iyi geleceğini düşünerek İzmir’e gönderilmesini önerirler.

Kalacak yer araştırılır ve Latife Hanım Köşkü’nde karar kılınır.

Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923’te yaşamını yitirir ve Karşıyaka’da toprağa verilir.

Atatürk 13 gün sonra İzmir’e gelerek annesinin mezarını ziyaret eder.

Yaveri Salih Bozok’un notlarına göre Gazi Mustafa Kemal'in mezar başında yaptığı konuşma şöyle anlatılır:

"- Annem çok çekti. Erkanıharp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. Kötü idarenin adamları, beni önce zindana sonra sürgüne gönderdiler.

- Sürgüne giderken annem, gözyaşları içinde Sirkeci Rıhtımı'nda kalakaldı. Mütareke yıllarında padişahın verdiği idam fermanının yerine getirildiğini sanan annem felç oldu.

- Oturduğu evler ikide bir basıldı, arandı. Onu İstanbul'dan kurtarıp yanıma aldığımda ise o artık yalnız hisleriyle yaşıyordu. Annemi kaybettiğim için üzgünüm.

- Tek tesellim anavatanı yoksulluğa, yokluğa sürükleyen idarenin artık bir daha geri gelmemek üzere yokluğun mezarına gömülmüş olduğunu görerek ölmüş olmasıdır."